بازاریابی و ابعاد گوناگون آن

 بازاریابی و تعاریف آن

شاید بهترین راه برای شناخت مفهوم این موضوع، جستجوی تعاریف آن در منابع گوناگون باشد.

از این رو در این بخش می‌توانید معتبرترین و پرارجاع‌ترین تعاریف بازاریابی را مطالعه کنید.
اولین تعریف منسجم و دقیق از بازاریابی به سال ۱۹۳۵ میلادی باز می‌گردد.

در این سال انجمن اساتید بازاریابی آمریکا تعریف رسمی زیر را برای این مفهوم ارائه داده:
بازاریابی انجام کارهایی در فرآیند مدیریت کسب‌وکار است؛ که جریان کالا و خدمات را از تولیدکننده به سمت مصرف‌کننده هدایت می‌کند.
اگرچه زمان زیادی از مطرح شدن این تعریف گذشته است؛ اما هنوز هم به عنوان تعریفی ساده و قابل فهم، قابل استفاده است.

هرچند دیگر نمی‌توان به عنوان یک تعریف جامع و کامل به آن استناد کرد.

این تعریف به زبان ساده بازاریابی را شامل فعالیت‌هایی می‌داند که منجر به فروش بیشتر خواهد شد.

این تعریف به شدت تحت تاثیر گسترده شدن سریع بازار تولید کالا و خدمات، در آن سال‌ها قرار دارد.
دقیقا ۵۰ سال پس از انتشار این تعریف اولیه، انجمن بازاریابی آمریکا با توجه به تغییرات گسترده‌ای که در فضای این کار رخ داده بود؛ تعریف جدیدی برای این مفهوم ارائه کرد:
مارکتینگ یکی از وظایف سازمانی و مجموعه‌ای از فعالیت‌های مرتبط با خلق ارزش، اطلاع‌رسانی درباره آن و تحویل آن به مشتری است.

همین‌طور به معنی مدیریت ارتباط با مشتریان، به شکلی که منافع سازمان و ذی‌نفعان آن را تامین کند.
یکی از تفاوت‌های مهم این تعریف با تعریف قبلی، اهمیت یافتن موضوع رقابت است.

به همین دلیل نیز در این تعریف به جای مصرف‌کننده، از کلمه مشتری استفاده شده و به مفاهیمی مانند خلق ارزش تاکید شده است.

رقابت در بازاریابی

در این سال‌ها مفهوم رقابت برای جلب نظر مشتری شکل جدی‌تری به خود گرفته است؛ و همین موضوع سبب گسترده‌تر شدن تعریف بازاریابی به عنوان یک مفهوم فلسفی که بسیار فراتر از امر فروش بوده، شده است.
در ادامه این تعریف، تعاریف متعدد دیگری نیز مطرح شد که هریک بر جنبه خاصی از این حوزه تاکید کرده است.

به عنوان مثال فیلیپ کاتلر که از بزرگان علم بازاریابی مدرن است؛ بازاریابی را چنین تعریف می‌کند:
بازاریابی فرآیندی مدیریتی-اجتماعی است که به وسیله آن، افراد، گروه‌ها و سازمان‌ها از طریق تولید، عرضه و مبادله کالا و خدمات، به تامین نیازها و خواسته‌های خود اقدام می‌کنند.

مهم‌ترین مفاهیم اشاره شده در این تعریف نیاز، خواسته، کالا، مبادله و بازار است.

همچنین کاتلر تاکید مشخصی بر مدیریتی و اجتماعی بودن عملیات بازاریابی دارد.

این موضوع به این معناست که اولا بازاریابی تمامی ارکان سازمان را تحت تاثیر خود قرار می‌دهد؛ و ثانیا به عنوان پدیده‌ای برون‌سازمانی، بر جامعه هدف خود تاثیرگذار است.
پس از این تعریف، انجمن بازاریابی آمریکا در سال‌های ۲۰۰۴ و ۲۰۱۳ نیز، دو تعریف تازه از این مفهوم ارائه داد؛ که در ادامه با آنها آشنا می‌شوید.

تعریف انجمن بازاریابی آمریکا در سال ۲۰۰۴:

فرآیند برنامه‌ریزی و اجرای فعالیت‌های مربوط به شکل‌گیری، قیمت‌گذاری، ترویج و توزیع ایده‌ها، کالاها و خدمات، به شکلی است که در تبادلات ناشی از آن، اهداف فردی و سازمانی تامین شوند.
این تعریف در سال‌هایی مطرح می‌شود که فضای دیجیتال رو به توسعه است؛ و البته نقشی مهم در فعالیت‌های بازاریابی بازی می‌کند؛ به همین دلیل نیز در کنار کالا و خدمات، به ایده‌ها نیز به عنوان محصولی برای ترویج و توزیع نگاه کرده است.

تعریف انجمن در سال ۲۰۱۳:

مجموعه‌ای از نهادها، فعالیت‌ها و فرآیندهایی است؛ که به خلق، ایجاد ارتباط با هدف اطلاع‌رسانی و کسب اطلاع، و همچنین تحویل و تبادل پیشنهادها، با هدف ایجاد مبادله می‌پردازد.

مبادله‌هایی که برای مشتریان، کارفرما، شرکا و در مقیاس بزرگ‌تر، جامعه، ارزشمند محسوب می‌شوند.
این تعریف آخرین و معتبرترین تعریف ارائه شده برای مفهوم بازاریابی است.

در گذشته‌ای نه‌چندان دور مسئله فروش کالا به مصرف‌کننده بود.

پس از چندی و با توسعه بازار خدمات، به جای مصرف‌کننده، از مفهوم مشتری استفاده شد؛ اما باز هم دنیای دیجیتال مجموعه‌ای را به بازار، مشتریان و جامعه ارائه می‌داد که گاهی در هیچ‌کدام از دو گروه کالا و خدمات به‌طور کامل قرار نمی‌گرفت؛ در این شرایط بود که مفهوم پیشنهاد (Offering) مطرح شد.

البته باید توجه داشته باشید که ارزش‌های قالب در پیشنهادات، معمولا دارای ویژگی‌های دیجیتال هستند.

همراه نیکزی باشید تا با بهری گیری از آموزش آنلاین ، بازاریابی را هرچه بهتر فرا گیرید.